گاماج جبهه آزادی ملی آذربایجان جنوبی
۲۱ آذر ۱۳۲۴ یکی ار حوادث بزرگ و فراموش نشدنی در تاریخ آذربایجان و سربلندی مردم آن است.
هنوز عظمت و کارهای بزرگ و باور نکردنی که در یکسال حاکمیت فرقه دموکرات آذربایجان به رهبری سیاستمدار برجسته آذربایجان سید جعفر پیشه وری در آذربایجان صورت گرفت به درستی تجزیه و تحلیل نشده است و عظمت این روز تاریخی و کارهای عظیمی که برای رفاه و سربلندی مردم آذربایجان در طول این یک سال و از ۲۱ آذر ۱۳۲۴ تا ۲۱ آذر ۱۳۲۵ در منطقه صورت گرفت در مطبوعات، رسانه های گروهی ، کتابها و شبکه های اجتماعی جایگاه واقعی خودرا نیافته است؛ چرا که هنوز هستند کسانیکه مسئله ۲۱ آذر ۱۳۲۴ را با دیدگاه شوونیستی و شاهنشاهی می بینند!
اگر فقط رسمی شدن زبان مادری ترکی و تدریس آن در کلیه مدارس و دانشگاه آذربایجان، بکار گیری این زبان در تمام سطوح ادارات و مراکز دولتی و غیردولتی را در طول یکسال در نظر بگیریم با کارهای عظیم و باورنکردنی مواجه می شویم !
تدوین این همه کتابهای درسی به زبان مادری ترکی برای تدریس در کلیه مدارس آذربایجان در مدت زمان چند ماه و آماده کردن معلمان برای تدریس آن و نوشتن متون کلیه دعاوی، گزارشها، شکایات ، محاکمات در این مدت کوتاه نشان می دهد که دولتمردان آن روز آذربایجان با چه انرژی و عشق به وطن، کار می‌کرده و بکارگیری زبان مادری ترکی در همه زمینه ها چقدر برای مردم هم راحت و کارگشا بوده است .
با اینکه کسی زبان ترکی را در مدارس و دانشگاهها به صورت کلاسیک تحصیل نکرده اما چه راحت و آسان در خواندن و نوشتن آن مهارت خودرا نشان می دهد. معلمی که هیچ تحصیلاتی به ترکی نداشته به راحتی برای دانش آموزان به زبان مادری تدریس می کند و استاد دانشگاه درس پزشکی و دیگر تخصص ها را به زبان مادری برای دانشجویان می آموزد و حتی آن روستایی بدون خواندن یک کلاس به ترکی، استشهاد محلّی و شکایت خودرا به راحتی و با درک کامل معانی نوشته های خود به زبان مادری می نویسد!
در زمان حاکمیت یکساله فرقه دموکرات بر آذربایجان برای نخستین بار در تاریخ ایران به زنان حق رای داده می شود، جالب است بدانید زنان کشور ایتالیا بعد از آذربایجان دارای حق رای شدند!
در طول این یکسال، فرقه قانون جامع کار را تدوین کرد و با گشودن انبارها و سیلوهای دولتی قیمتها را تثبیت کرد، خیابانهای اصلی تبریز آسفالت شد، کلینیک ها و کلاسهای پیکار با بیسوادی، دانشگاه، ایستگاه رادیویی و چاپخانه دایر گردید. خیابانها به نام ستارخان و باقرخان و سایر قهرمانان آذربایجان نامگذاری شدند و چهره شهر تبریز دگرگوم گردید.
ملی کردن بانکها، احداث نوانخانه ها، خانه های سالخوردگان، بیمارستانها، بنای تئاتر، ایجاد بنگاههای نشر کتاب به زبان ترکی و گرد آوری اشعار و فرهنگ عامیانه، اصلاحات ارضی و تقسیم زمینهای دولتی و املاک خانها و فراریانی که به تهران رفته و در صف مخالفین نهضت آذربایجان و تحت فرمان محمدرضا پهلوی قرار گرفته بودند میان دهقانان و کارهای بسیاری که از همه آنها نمی توان در اینجا نام برد از اقدامات عام المنفعه فرقه در طول این یکسال بود.
در آن یک سال به قول دکتر «غلامحسین ساعدی» نویسنده بزرگ آذربایحان که می گوید : «در آن یک سال بود که احساس کردم آدم هستم!» حسّ سربلندی و افتخار به هر کس دست می داده است.
«ریچارد کاتم» سیاستمدار آمریکایی که مخالف فرقه دموکرات هم بوده می گوید: «کاری که فرقه در آن یک سال در آذربایجان انجام داد بیش از کارهایی بود که رضا شاه در طول بیست سال انجام داد»
