سه کشور اروپایی امضاء کننده توافق برجام (بریتانیا، آلمان و فرانسه) قرار است «مکانیسم ماشه» را علیه تهران فعال کنند.
رویترز سه شنبه (۲۴ دی) به نقل از دو دیپلمات اروپایی خبر داد که سه کشور بریتانیا، آلمان و فرانسه نهایتا به نتیجه رسیدهاند که این مکانیسم را فعال کنند.
بر اساس بند ۳۷ برجام، سازوکار حل اختلاف که «مکانیسم ماشه» نیز خوانده میشود به طور خودکار میتواند در نهایت تمام تحریمهای بینالمللی گذشته ایران را بار دیگر فعال کند.
بر اساس این بند، اگر هر یک از سه کشور اروپایی امضاکننده توافق اتمی (بریتانیا، آلمان و فرانسه) به این نتیجه برسند که ایران توافق را نقض کرده میتوانند روند بررسی اختلاف را به جریان بیندازند که ظرف مدتی کمتر از ۶۵ روز این مسئله به شورای امنیت ارجاع داده خواهد شد و این نهاد ممکن است از سرگیری سریع تحریمها علیه ایران را تصویب کند.
رویترز در گزارش خود میگوید که بریتانیا و آلمان و فرانسه قرار است روز سهشنبه رسما به اتحادیه اروپا اطلاع دهند که در واکنش به «نقض تازه» برجام توسط جمهوری اسلامی قصد دارند این مکانیسم را فعال کنند.
منابع دیپلماتیک رویترز هدف از این اقدام اروپا را «تلاش برای نجات برجام از راه بررسی اقداماتی که لازم است ایران برای بازگشت انجام دهد» توصیف کردهاند.
تهران روز یکشنبه، ۱۵ دیماه، «گام پنجم و نهایی» کاهش تعهدات برجامیاش را اعلام کرد و توضیح داد که در گام پنجم «آخرین مورد کلیدی از محدودیتهای عملیاتی خود در برجام، یعنی محدودیت در تعداد سانتریفیوژها را کنار میگذارد.»
تهران از ۱۸ اردیبهشت سال جاری، در سالگرد خروج آمریکا از برجام، رسما کاهش «برخی» تعهداتش در «چارچوب این توافق» را در قالب چند «گام» اعلام کرده بود.
در واکنش به این اقدام پنجم، رویترز در همان زمان به نقل از یک دیپلمات اروپایی نوشت که هنوز تصمیمی برای واکنش به گام پنجم گرفته نشده، ولی «به طور فزایندهای» این احتمال وجود دارد که «مکانیسم ماشه» به اجرا گذاشته شود.
متعاقب این اظهار نظر، وزیران خارجه اتحادیه اروپا روز جمعه (۲۰ دی) نشستی اضطراری در رابطه با پایان دادن به تعهدات عملیاتی ایران برگزار کردند.
اروپاییها تاکنون چند بار به ایران هشدار دادهاند که اگر گام دیگری بردارد که «چشمگیر» باشد «مجبور» به خروج از توافق اتمی خواهند شد.