خبرگزاری آناتولی ترکیه به مدارک و شواهدی در مورد ادعاهای مرتبط با ارائه اطلاعات افراد مخالف حکومت چین به ویژه فعالان اویغور از سوی کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد به دولت این کشور دست یافته که نشان میدهد این روند از مدتها پیش آغاز و همچنان ادامه دارد.
بر اساس برخی از مکاتبات الکترونیکی بین کارکنان کمیساریای عالی حقوق بشر، اطلاعیههای مطبوعاتی و مصاحبههای انجام شده؛ اسامی مخالفان چینی شرکت کننده در رویدادهای مختلف مانند کنفرانسها، پنلها و نشستهای علنی که در گذشته از سوی دفتر کمیساریای عالی حقوق بشر برگزار شده است، توسط این نهاد با مقامات پکن به اشتراک گذاشته شدهاند.
در این زمینه برخی از سازمانها از جمله «یو اِن واچ» و «دیدبان حقوق بشر» معتقد هستند که این اقدام سازمان ملل نه تنها جان این افراد بلکه جان خانواده و بستگان آنها را نیز به خطر میاندازد.
– درز اطلاعات برای نخستین بار توسط کارمند سازمان ملل متحد مطرح شد
اما رایلی، کارمند کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد و وکیل حقوق بشر در یک پیام توئیتری با اشاره به این مسئله توجه افکاری عمومی را به این موضوع جلب کرد.
وی اعلام کرد که اسامی مخالفان چینی، به ویژه فعالان اویغور که در برنامههای سازمان ملل متحد شرکت داشتند، به دولت چین داده شده و وی به دلیل انتشار این خبر با احتمال از دست دادن شغل و همچنین مواخذه سازمان ملل مواجه شدهاست.
رایلی با بیان این که از سال ۲۰۱۲ در این نهاد آغاز به کار کرده است، اظهار داشت که به شکایت از محتوای مکاتبات موجود بین کارمندان نهاد متبوع خود و دیپلمات چینی از کار معلق شده است.
– مکاتبات الکترونیکی که خبرگزاری آناتولی به آن دستیافته، صحت ادعاها را تایید میکند
بر اساس ایمیلهایی که رایلی در دوره ماموریتش در کمیساریای عالی حقوق بشر شاهد آن بوده و با خبرنگار آناتولی به اشتراک گذاشته است، سازمان ملل متحد اسامی “مخالفان” چینی را به طور مستمر در اختیار نمایندگان پکن میگذارد.
در یکی از این نامههای الکترونیکی به مورخه ۷ سپتامبر ۲۰۱۲، یکی از دیپلماتهای چینی با ارسال فهرستی از اسامی به یکی از مسئولان امور سازمانهای مردم نهاد کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد از او میخواهد “مثل همیشه” در مورد اطلاعات شرکت افراد مذکور در بیست و یکمین نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد گزارش دهد.
مسئول سازمان ملل نیز در پاسخ به دیپلمات چینی، می گوید که «دولکون عیسی»، «گائو زیشنگ» و همسرش «هی گِنگ» در بین شرکتکنندگان حضور دارند.
طی نامهنگاری دیگری که مربوط به سال ۲۰۱۳ است، دیپلمات چینی با بیان اینکه “در نشستهای قبلی همکاری خوبی بین هیئت چین و نهاد شما صورت گرفت” از مسئول سازمان ملل متحد خواستار تایید برخی از اسامی شرکت کننده در نشست آتی است.
نماینده دائم چین در سازمان ملل متحد در دورهای که این مکاتبات ادامه داشت، واحد مذکور را برای شرکت در ضیافت ناهار دعوت کردهبود.
روپرت کولویل، سخنگوی کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد در این زمینه میگوید که “اشتراکگذاری این اسامی پیش از سال ۲۰۱۵ و به طور محدود انجام گرفته و پس از این تاریخ به پایان رسیده است”. اما محتوای نامههای الکترونیکی حاکی از دسترسی آسان پکن به اطلاعات درخواستی خود در این زمینه است.
کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد در یک اطلاعیه مطبوعاتی مشابه در سال ۲۰۱۷ اعلام کرده است که نمایندگان چینی به طور مستمر خواستار دستیابی به فهرست شرکتکنندگان هستند و این سازمان در صورت تامین شرایط لازم به اشتراکگذاری اسامی با آنها ادامه میدهد.
در اطلاعیهای که در تاریخ دوم فوریه ۲۰۱۷ انتشار یافته آمده است که مقامات چینی و سایرین چند هفته یا روز قبل از برگزاری اجلاس شورای حقوق بشر از دفتر کمیساریای عالی حقوق بشر ملل متحد در اطلاعات شرکت اعضای برخی از سازمانهای مردم نهاد سئوال میکنند. دفتر نیز تا پایان روند صدور مجوز و تحقیقات مبنی بر وجود خطر امنیتی این اطلاعات مربوط به شرکت افراد را تایید نمیکند.”
– “سازمان ملل همچنان اسامی مخالفان را در اختیار دولت چین قرار میدهد”
رایلی در گفتوگو با خبرنگار آناتولی با اشاره به این که سازمان ملل متحد همچنان اطلاعات مربوط به فعالان سیاسی را در اختیار دولت چین قرار میدهد، گفت: هم اکنون کاری ندارم. سازمان ملل حقوقم را پرداخت میکند اما وظیفهای برایم تعیین نشده است. به دلیل این میدانند حقایق را گفتهام، من را اخراج نمیکنند، اما ماموریتی هم نمیدهند.
این فعال حقوق بشری همچنین ادامه داد: برای نخستین بار از موضوع ارائه اطلاعات اسامی مخالفان چینی توسط سازمان ملل متحد به دیپلماتهای چینی در سال ۲۰۱۳ با خبر شدم. بدون وقفه تهیه گزارش در این زمینه را آغاز و کمیسر عالی وقت و اتحادیه اروپا را در جریان قرار دادم.
رایلی افزود: یکی از کارمندان کمیساریای عالی حقوق بشر به اتحادیه اروپا در این زمینه دروغ گفت و آنها هم پیگیر این موضوع نشدند. به مقامات آمریکا، آلمان، انگلستان و ایرلند خبر دادم. این کشورهای عضو در پاسخ گفتند که سازمان ملل در این زمینه به آنها دروغ گفتهاست. من هم ایمیلها را به آنها داده و اعلام کردم که کدام اسامی را در اختیار چین قرار دادهاند.
وی با بیان این که اسامی ۵۰ الی ۷۰ مخالف چینی به پکن داده شده است، گفت: از این شمار ۸ الی ۹ نفر شهروند آمریکا و ۵ تا ۶ نفر شهروند آلمان هستند. هر دو کشور را در جریان این موضوع قرار دادم. ارائه اطلاعات شهروندان کشورهای دیگر به چین از سوی کمیساریای عالی سازمان ملل متحد همچنین یک مسئله بزرگ دیپلماتیک است.
رایلی با بیان این که کار وی با سازمان ملل متحد به دادگاه حل اختلاف این سازمان کشیده شده است، مسئول کمیساریای عالی حقوق بشر را به “دروغگویی” در این زمینه متهم کرد.
وی درباره اظهارات سخنگوی کمیساریای عالی حقوق بشر مبنی بر “پایان روند ارائه اطلاعات این سازمان به چین پس از سال ۲۰۱۵″، گفت: سازمان ملل در اطلاعیه رسانهای در سال ۲۰۱۷ و همچنین در روند دادرسی در سال ۲۰۱۹ به ادامه این روند اشاره کرده است. اگر این روند در سال ۲۰۱۵ به پایان رسیده بود، چطور به ادامه آن اذغان کردند؟.
رایلی با تاکید بر ادامه روند ارائه اطلاعات مربوط به مخالفان و فعالان چینی شرکت کننده در اجلاس شورای حقوق بشر توسط کمیساریای عالی حقوق بشر به پکن گفت: چین نیز به سازمان ملل گفته است که ما نمیخواهیم این تروریستها به آنجا (سازمان ملل) بیایند.
– “جان اسامی اعلام شده به چین در خطر است”
رایلی با بیان این که کمیساریای عالی حقوق بشر سر اساس آئین نامه سازمان ملل متحد حق اشتراک گذاری اطلاعات مذکور را ندارد، گفت: بر اساس آئین نامه کمیساریای عالی حقوق بشر، درخواست دریافت اطلاعات مرتبط با شرکتکنندگان در اجلاس شورای حقوق بشر باید از سوی کشورهای عضو شورا تایید شود. این ماده به طور محرز توسط چین نقض شد.
این کارمند کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد با تاکید بر اینکه جان اسامی اعلام شده به چین در خطر است، گفت: این افراد از چنین اقدامی باخبر نیستند. طرح این مسئله به عنوان یک کارمند این نهاد وظیفه من است.
رایلی افزود: نام دولکون عیسی، رئیس کنگره جهانی اویغورها که در سال ۲۰۱۶ و ۲۰۱۹ در این اجلاس حضور داشت در بین این اسامی قرار دارد. در خلال تحقیقات قضایی عیسی به نفع من شهادت داد.
وی با بیان این که عیسی تاکنون چند بار به دلیل فشار چین در اروپا دستگیر شده است، گفت: برادرش در چین نیز دستگیر شد. جاسوسها به دیدار خانوادهاش در چین رفته و از او خواستند تا از به دفاع از حقوق اویغورها پایان دهد. ممانعت از ورود عیسی به ساختمان سازمان ملل متحد در چند مورد، از نتایج مستقیم ارائه نام او به چین بود. موارد متعددی در خصوص انتقام گیری چین از افرادی که حقوقشان را آشکارا (در سازمان ملل) دفاع میکنند وجود دارند. سازمان ملل متحد هیچگاه از اشتراک گذاری نامهای این افراد به چین اطلاع نداد و آنها هم نمیدانستند که پکن چگونه به این اطلاعات دست پیدا کرده است.
– “اکثر فعالان تُرک اویغور هستند”
رایلی با بیان این که به دلایل امنیتی نام افراد دیگری که چین در مورد آنها اقدام متقابل انجام داده است، اعلام نخواهد کرد، گفت: اکثر آنها فعالان تُرک اویغور هستند. علاوه بر آنها دولت چین خانوادههای برخی از فعالان و مخالفان هنگ کنگی و تبتی را تهدید و در برخی موارد دستگیر کرده است.
وی ادامه داد: شواهد آشکاری در مورد جمع آوری اویغورها به خصوص خانوادههای اسامی ارائه شده توسط دولت چین به اردوگاههای کار اجباری و قرار گرفتن در معرض آزار جنسی وجود دارد. زمانی که این موارد توسط کارشناسان حقوق بشر سازمان ملل متحد اعلام میشود، تبدیل خانوادههای این افراد به هدف چین از طریق ارائه اسامی آنها مشارکت در جرم است.
– مداخله کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد به روند دادگاهی
رایلی با بیان این که قاضی دادگاه سازمان ملل متحد در نخستین جلسه دادرسی این موضوع حکم را به سود وی اعلام و اقدام کمیساریای عالی حقوق بشر را “غیرقانونی” اعلام کرد، مدعی شد: سازمان ملل از این حکم خرسند نشد و باعث خروج قاضی از روند این پرونده شدند.
این کارمند کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد با اشاره به ادامه روند قضایی این پرونده گفت: به دلیل این که کارمند سازمان ملل هستم تنها میتوانم در دادگاه حل اختلاف این سازمان به دنبال احقاق حقوقم باشم.
رایلی افزود: به دلیل این که این موضوع میتواند، جان انسانها را به خطر بیندازد، نمیتوانم در دادگاهی دیگر علیه سازمان ملل متحد شکایت کنم.
– “سازمان ملل متحد شریک جرم شده است، مسئولین باید پاسخگو باشند”
وی در ارتباط با ارائه گزارش در مورد این اقدام دفتر حقوق بشر به کشورهای عضو گفت: چون سازمان ملل متحد شریک یک جرم بینالمللی شده است. این اقدام بر خلاف وظایف سازمان ملل متحد است. دفتر حقوق بشر جان مدافعان حقوق بشر را بالفعل به خطر انداخته است. تلاش این دفتر برای ممانعت از ارائه گزارش من نیز بسیار تعجب برانگیز است.
رایلی با بیان این که تاوان درز اطلاعات اسامی مخالفان توسط کارکنان سازمان ملل متحد به دیپلماتهای چینی را او پس میدهد، گفت: به فرض مثال اگر اظهارات کولویل درست باشد این یعنی ارائه مخفیانه اسامی شرکتکنندگان به مدت ۱۰ سال (۲۰۰۶ الی ۲۰۱۵) به چینیها است. وقتی که این موضوع توسط من فاش شد، اعلام کردند، بنابرین سازمان ملل متحد به مدت ۱۰ سال در این جرم بینالمللی شریک بوده و باید از مسئولین این مسئله حساب آن را بپرسد.
– دیدار با دبیرکل سازمان ملل متحد
رایلی با اشاره به دیدار وی با آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد در بخش دیپلماتیک فرودگاه ژنو در سال گذشته گفت: گوترش اعلام کرد که روند دادرسی به سختی به نتیجه خواهد رسید. من هم به او گفتم که موضوع حل روند دادگاهی من نیست، بلکه مسئله اصلی به خطر انداخته شدن جان مخالفان هستند.
وی تاکید کرد: ترکهای اویغور و مخالفان دیگر نباید از این اقدام سازمان ملل متحد بترسند و به رساندن پیام خود ادامه دهند. شرکت در نشستهای سازمان ملل متحد راههای متفاوتی دارد. اگر با من ارتباط برقرار کنند، یاریشان خواهم کرد.
-دولکون عیسی: در دادگاه به نفع رایلی شهادت دادم
دولکون عیسی، رئیس کنگره جهانی اویغورها در گفتگو با خبرنگار آناتولی ضمن تایید ارایه شهادتش به نفع رایلی در دادگاه سازمان ملل متحد از طریق وکیلش گفت: چین از طرح مسئله ترکستان شرقی در سازمان ملل متحد بسیار ناراحت شده است. این کشور با استفاده از تمامی امکانات و امتیازاتش برای ممانعت از ورود مخالفان اویغور، تبتی و سایر اپوزیسیونها به این سازمان تلاش میکند.
وی در خصوص آنچه اتفاق افتاده پس از تلاش وی به همراه رابعه قادر برای شرکت در نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد در سال ۲۰۱۳، توضیح داد: پلیس اقدام به خارج کردن ما از داخل سالن شورا کرد. به رغم داشتن مجوز حضور به ما گفتند که باید از اینجا خارج شوید. سپس یک زن از سمت کرسی شورا به سمت ما آمده و به پلیس گفت که آنها دارای تمامی مجوزها هستند و نمیتوانید آنها را خارج کنید. ما در آن موقع تعجب کرده بودیم. بعدها فهمیدیم که این خانم اما رایلی بوده است. او در دبیری کمیسیاری عالی حقوق بشر کار میکرد و از نامهگاری مطلع بود و از حضور ما در آنجا اطلاع داشت.
عیسی با تاکید بر این که تا آن روز از مکاتبات چین با سازمان ملل متحد در این باره اطلاعی نداشته است، گفت: برای حضور در نشست شورای حقوق بشر در سال ۲۰۱۶ مجددا به دفتر این نهاد در ژنو رفتم. این بار سازمان ملل از ورود تا خروج محافظ ویژه برای من تعیین کرده بود.
رئیس کنگره جهانی اویغورها ادامه داد: این موضوع باعث تعجب ما شده بود. به ما گفتند که چین در از ما شکایت کرده است. و در سالهای بعدی در سال ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ هم برای من محافظ تعیین کردند.
– “مادرم در کمپ درگذشت و از زمان فوت پدرم اطلاعی ندارم”
عیسی با بیان این که مادرش در یکی از کمپهای مذکور در سال ۲۰۱۸ جان باخته است، گفت: از مرگ مادرم توسط رسانهها مطلع شدم. یک سال در کمپ مانده بود. یک زن ۷۸ ساله و بازنشسته که مرتکب هیچ جرمی نشده بود را به کمپ بردهاند. احتمالا او را مورد شکنجههای فیزیکی و روانی قرار دادند. برادر کوچکم از سال ۲۰۱۶ مفقود است. نمی دانیم که زنده یا مرده است. برادر بزرگم استاد دانشگاه ریاضی است. اطلاع گرفتم که او را هم دستگیر کرده ه و به ۱۷ الی ۱۸ سال حبس محکوم کردهاند.
او اظهار کرد: از سال ۲۰۱۷ ارتباطم با خانواده قطع شده است. از مرگ پدرم در روزنامه گلوبال تایمز چین با خبر شدم. اما نمیدانم قبل یا بعد از مادرم فوت کرده است، اطلاع دقیقی از زمان فوت او ندارم که آیا در کمپ اتفاق افتاده یا نه.
– چین به واسطه پلیس ما را به زور از سازمان ملل اخراج کرد
وی ضمن موافقت با اظهارات رایلی در خصوص “شراکت سازمان ملل متحد در یک جرم بینالمللی” به دلیل افشای اسامی مذکور به چین گفت: چین با توسل به تمامی امکاناتش از ممانعت برای حضور ما در سازمان ملل متحد تلاش می کند و در این راستا در سال ۲۰۱۷ توسط پلیس ما را از ساختمان این سازمان در نیویورک اخراج کردند.
عیسی ادامه داد: در سال ۲۰۱۸ نیز دیپلمات چینی خطاب به من گفت که او یک تروریست است و حق ورود ندارد. اما با مداخله آلمان این موضوع حل شد.
این فعال اویغور با بیان این که پیشتر به دلیل فشار چین در یک نشستی در ایتالیا در سال ۲۰۱۷ دستگیر شده است، خطاب به گوترش گفت: ما سه پیام به دبیرکل سازمان ملل متحد داریم. دبیر کل این سازمان تاکنون به زندانی شدن ۳ میلیون نفر (ترک اویغور) در کمپها و نسل کشی موجود، اشارهای نکرده و در کنار چین قرار گرفته است. دبیر کل سازمان مل متحد در قرن بیست و یکم در مقابل این اقدام نسل کشی باید سکوت نکرده و در اسرع وقت هیئتی را برای بازرسی شرایط موجود در ترکستان شرقی اعزام کند. اما هنوز چنین اقدامی صورت نگرفته است.
از سوی دیگر، روپرت کولویل، سخنگوی کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد ۱۴ ژانویه در گفتگو با خبرنگار آناتولی گفت: اشتراکگذاری این اسامی پیش از سال ۲۰۱۵ و به طور محدود انجام گرفته و پس از این تاریخ به پایان رسیده است. در ۵ سال اخیر اطلاعی در مورد اسامی شرکتکنندگان به هیچ کشوری داده نشده است. تکرار ادعای رایلی در مورد ادامه این روند اشتباه است.
کولویل بر خلاف ادعاهای رایلی گفت: کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد به نتیجهای در مورد این که روند مذکور آسیبی به شرکتکنندگان رسانده، نرسیده است. اظهارات نامناسب رایلی را به طور قطعی رد میکنیم. متاسفانه به دلیل ادامه روند قضایی در مورد پاسخگویی با جزئیات کاملتر به اکثر ادعاهای وارده از سوی او محدودیت داریم.