گاماج جبهه آزادی ملی آذربایجان جنوبی
«خسروخان قشقایی» یکی از برجسته ترین سران ایل تورکان قشقایی در ۹ مهرماه سال ۱۳۶۱ توسط حکومت جمهوری اسلامی ایران اعدام شد.
متن زیر نوشته «فضل الله طاهرفرد» یکی از منسوبان به ایل بزرگ قشقایی است.
خسروخان قشقایی در ماجرای سمیرم نقش اصلی را بازی می‌کرد. در انتخابات دوره هشتم مجلس شورای ملی از فیروزآباد نماینده شد و به وکالت مجلس شورای ملی رسید. در جریان نهضت ملی شدن نفت از مصدق حمایت کرد. پس از کودتای ۲۸ مرداد، همچون برادرانش، به خارج تبعید شد. تا سال ۱۳۵۷ در سوئیس زندگی می‌کرد و مدتی نشریه باختر امروز را منتشر می‌ساخت. او در سال ۱۳۶۱ با اتهاماتی دروغینی چون جاسوسی، مبارزه مسلحانه علیه حکومت و اقدام علیه امنیت ملی از سوی دادگاهی ضد مردمی محاکمه و در فیروزآباد فارس اعدام شد.
خسروخان قشقایی متولد ۱۲۹۶ شمسی معروف به خسروخان، پسر چهارم صولت‌الدوله ایلخان قشقایی بعد از محمد ناصر، ملک منصور و محمد حسین بود.
ایل قشقایی به طور تاریخی بزرگترین وقدرتمندترین ایل عشایری در استان فارس و مناطق همجوار آن بود و خانواده ی خسرو خان قشقایی حداقل در قرن گذشته رهبری این ایل را برعهده داشتند.
در دوره ی حکومت رضا شاه و تلاش برای گسترش فرمانروایی دولت مرکزی، صولت الدوله قشقایی با دولت دچار اختلاف شد و به زندان افتاد و جان خود را در زندان از دست داد. پس از شورش نافرجام قشقاییها به فرماندهی ملک منصور خان علیه دولت، خسرو قشقایی نیز همراه با دیگر برادرش محمد حسین خان مجبور به ترک کشور و اقامت در اروپا شد.
در جریان اختلافات شاه و محمد مصدق در سال ۱۳۳۲، نیز برادران قشقایی یعنی ناصرخان، ملک منصورخان، محمدحسین خان و خسروخان قشقایی به‌عنوان سران ایل قشقایی از مصدق حمایت کردند و به تنها نیروی مسلحی که به حمایت از محمد مصدق تفنگ بدست گرفت تبدیل شدند. به همین دلیل پس از سرنگونی دولت مصدق و استقرار دولت سپهبد زاهدی،برادران قشقایی که بعضاً املاکشان مصادره شده بود مجبور به جلای وطن و اقامت در اروپا شدند و خسرو نیز تا سال ۱۳۵۷ در سوئیس زندگی می‌کرد.
قشقاییها و حکومت جمهوری اسلامی
با سقوط حکومت پهلوی، قشقاییها هم با انقلاب همراه شدند و ناصر خان و خسرو خان قشقایی نیز به ایران و محل قدرت خود یعنی فیروزآباد شیراز برگشتند و با استقبال گسترده ی عشایر قشقایی روبرو شدند. حتی خسرو قشقایی از حوزه قیر برای مجلس انتخاب شد اما اعتبار نامه ی وی تصویب نشد.
خسرو سیف دبیر کل حزب ملت ایران معتقد است که تا زمانی که آیت اله ربانی شیرازی زنده بود رابطه ی حکومت با قشقاییها خوب بود اما پس از اینکه وی در یک تصادف مشکوک کشته شد، حکومت فشار و تعرض بر قشقاییها را آغاز کرد و آن‌ها هم به همین دلیل به کوه زدند و بر حکومت شوریدند. ولی اندکی پس از مهاجرت ناصر خان به خارج، خسرو خان بازداشت شد.
بازداشت و محاکمه
خسروخان قشقایی متهم به همکاری با دریادار مدنی استاندار وقت خوزستان علیه امنیت کشور شد و در سال ۱۳۶۱ در شیراز دستگیر و به شدت شکنجه شد. خسرو سیف معتقد است خسرو خان مدتی در کوه مقاومت کرد بعد به شیراز آمد و در منزل یکی از قشقاییها لو رفت و بازداشت شد و از آنجا که در آن زمان در رأس اداره اطلاعات شیراز افرادی همچون مصطفی کاظمی و عالی خانی (متهمان پروندهٔ قتل‌های زنجیره‌ای در سال ۱۳۷۷) بودند وی را شکنجه و بعد اعدام کردند.
بدین ترتیب که پس از بازداشت، یک مصاحبه با رسانه‌ها برای خسرو خان قشقایی به صورتی نمایشی ترتیب داده شد و وی در این مصاحبه به وابستگی به آژانس‌های جاسوسی خارجی اعتراف کرد و بعد از آن به اتهام دروغین جاسوسی محاکمه و به جوخه ی آتش سپرده شد.
این رویداد همزمان بود با بازداشت، محاکمه و اعدام صادق قطب زاده وزیر خارجه حکومت جمهوری.صادق قطب زاده در ۲۴ شهریور اعدام شد و خسرو خان قشقایی ۹ مهر یعنی ۱۳ روز بعد.
اتهامی که به خسروخان قشقایی وارد شد «مبارزه مسلحانه علیه حکومت» عنوان شد. حکومت معتقد بود خسرو خان قشقایی با حمایت محافل بیگانه اقدام به جمع‌آوری نیرو و تحرکات مسلحانه در رویارویی با انقلاب و جمهوری اسلامی کرده است. اما وی همانند برخی از مخالفانی که در آن سال‌ها اعدام شدند فرصت دفاع از خود در یک دادگاه علنی را پیدا نکرد.
حکم اعدام ایلخان قشقاییها در فیروز آباد فارس کانون قدرت ایل قشقایی به مورد اجرا گذاشته شد.
منبع: بایداق
