کنگره ملی خلق چین روز یکشنبه ۲۷ دسامبر (۷ دی) اعلام کرد معاهده استرداد اتباع با ترکیه را تصویب رسانده است. امری که نگرانی اقلیت پناهجوی اویغور در ترکیه را در پی داشته است.
به گزارش یورونیوز، به موجب این پیمان، پکن میتواند روند بازگرداندن شماری از مسلمانان پناهجوی اویغور را، که متهم به تروریسم میکند، تسریع سازد.
این معاهده در سال ۲۰۱۷ به صورت دوجانبه میان مقامات ترکیه و چین به امضا رسیده بود، با این حال هنوز پارلمان ترکیه آن را تصویب نکرده است.
اقدام کنگره ملی خلق چین در تصویب توافق موجب نگرانی جمعیت ۵۰ هزار نفری اویغورهای ساکن در ترکیه شده است. ترکیه با اویغورها به لحاظ زبانی و فرهنگی دارای اشتراکاتی است و آنکارا در سالهای گذشته از مدافعان اصلی حقوق اویغورهای چین در مجامع جهانی به شمار آمده است، هرچند اخیرا این حمایت جلوه کمتری یافته است.
در سالهای اخیر شماری از اویغورها که خود را قربانی آزار و اذیت مقامات چین میدانستند، به ترکیه گریختهاند و نگران هستند که معاهده جدید باعث استرداد آنان به چین شود.
دیلکسا رکسیت، سخنگوی کنگره جهانی اویغور که یک سازمان تبعیدی مستقر در ترکیه است، در این باره گفت: «این پیمان استرداد موجب وحشت اویغورهایی خواهد شد که از چین فرار کردهاند و هنوز تابعیت ترکیه را ندارند.»
وی از دولت ترکیه خواست «مانع تبدیل این معاهده به ابزاری برای آزار و اذیت اویغورها شود».
ناظران میگویند دولت ترکیه میتواند حتی در صورت تصویب نهایی این پیمان، با استناد به سیاسی بودن جرم اتباع پناهنده اویغور، از تحویل آنان به دولت چین امتناع کند.
در سالهای اخیر گزارشهای متعددی از برپایی اردوگاههای بازپروری مسلمانان در چین منتشر شده است.
سازمانهای حقوق بشری میگویند دولت چین نزدیک به یک میلیون نفر از مسلمانان تبعه این کشور را پس از بازداشت به اردوگاههای کار اجباری منتقل و آنها را مجبور به ترک سبک زندگی سنتی خود میکند.
وادار کردن مسلمانان اقلیت اویغور به کار اجباری، بخشی از برنامه بزرگتر دولت مرکزی چین برای برخورد با این اقلیت قومی به شمار میرود. مقامات غربی و سازمانهای حقوق بشری به کرات از عملکرد دولت چین علیه اقلیت اویغور انتقاد کردهاند. مقابل مقامهای چینی میگویند این اردوگاهها همه با «اهداف آموزشی» برپا شده است.
ترکیه تنها کشور با اکثریت مسلمان است که تا کنون به صورت علنی رفتار با اویغورها را محکوم کرده است. وزیر امور خارجه ترکیه در اوایل سال ۲۰۱۹ رفتار چین با این اقلیت را «مایه شرم بشریت» خواند.