کمپین فعالین بلوچ مطابق اطلاعات دریافتی از “کشته شدن” شمار زیادی از شهروندان بلوچستان در اعتراضاتی خبر داده که از زمان تیراندازی به سوختبران سراوان در روز دوشنبه تا کنون ادامه دارد.
به گفته این کمپین، اعتراضها بعد از واقعه دوشنبه چهارم اسفند به سراسر استان سیستان و بلوچستان کشیده و اینترنت نیز به صورت گسترده در این مناطق قطع شده است. طبق اخبار منتشره در شبکههای اجتماعی و اظهارات فعالان بلوچ، اعتراضات به مناطقی مانند ایرانشهر، قلعه بید، شورو، زاهدان، سرجنگل و میرجاوه نیز سرایت کرده است.
همچنین اعتصاب کسبه و اصناف که از روز دوم ناآرامیها شروع شده بود در شهرهای ایرانشهر، زاهدان و جکیگور ادامه دارد.
کمپین فعالین بلوچ از گسیل نیروهای امنیتی و ضد شورش از استانهای همجوار به شهرهای بزرگ این استان خبر میدهد. همچنین گفته میشود که در ادامه اعتراضات دست کم دو شهروند معترض جان باختهاند.
دوشنبه هفته جاری نیروهای سپاه پاسداران در منطقه مرزی سراوان و در نقطه مرزی ایران با پاکستان به سمت گروهی از سوختبران تیراندازی کردند که به کشته و زخمی شدن شماری از آنها انجامید.
در پی این اقدام عدهای از مردم سراوان مقابل فرمانداری اجتماع کردند و وارد آن شدند. بعد از آن شهر به حالت امنیتی در آمد و طبق گفته کمپین فعالین بلوچ، نیروهای امنیتی به سوی معترضان گاز اشکآور پرتاب کرده و با گلولههای ساچمهای و پلاستیکی به رویشان آتش گشودند.
بعد از آن مردم به سوی مرکز سپاه پاسدارن در شهر هجوم بردند که گفته میشود، با تیراندازی نیروهای سپاه دست کم ۳۷ نفر کشته و زخمی شدند. برخی آمار کشتهها و زخمیها را حدود ۵۰ نفر اعلام کردهاند.
حبیبالله سربازی، فعال بلوچ در این باره گفته است، برخی از سوختبران مجروح حتی “مجبور شدند برای مداوا به سمت پاکستان بروند.” گفته شده که تعدادی از نظامیان بلوچ پاکستان برای مداوای اینها اقدام کردند.
برخی سنیمذهب بودن شهروندان استان سیستان و بلوچستان را عامل عدم توجه مسئولان جمهوری اسلامی برای توسعه این استان خواندهاند. دلیل اصلی رو آوردن مردم بلوچستان به سوختبری فقر قلمداد شده و گفته میشود که سپاه پاسداران به دلیل مشکلاتی که به دلیل تحریمهای بینالمللی با آن مواجه است تلاش دارد همین امکان را هم از مردم بلوچ بگیرد و آن را تحت کنترل و ضوابط خود در بیاورد.
حبیبالله سربازی میگوید، ۳۰۰ کیلومتر از مرز سراوان تحت کنترل مستقیم سپاه هست و سپاه با طرحی به نام “رزاق” میخواهد همین امکان اندک امرار و معاش بلوچها را نیز تحت کنترل خود در بیاورد. او هدف این طرح را “رزق آوردن” برای سپاه نامیده و گفته است، سپاه چون میخواهد از مشکلاتی که به دلیل تحریمها با آن مواجه است فرار کند میخواهد جلوی این سوختی که توسط سوختبران فروخته میشود را بگیرد و آن را تحت کنترل خود درآورد.
طرح “رزاق” با ابهامات زیادی روبروست و منتقدان میگویند، قصد سپاه این است که “با قاچاق سوخت تحریمها را دور بزند.”
اتفاقات چند روز اخیر در رسانههای ایران یا بازتاب نیافته یا اگر یافته بسیار اندک به آن پرداخته شده است. تسنیم از قول سعید تجلیلی، فرماندار سراوان نوشته که در روز حمله به فرمانداری سراوان با مردم صحبت شد و آنها “در آرامش” فرمانداری را بدون “هیچگونه درگیری” ترک کردند.
او فیلمهای منتشره از درگیریها را “شیطنت رسانهای” خواند و گفت: «موضوع به خشونت کشیده شدن اعتراضات واقعیت ندارد.»
با این حال اتفاقات چند روز اخیر بلوچستان چنان وسعتی یافته که حتی در رسانههای ایران هم به آن نگاهی انتقادی شده است. در گزارشی در وبسایت عصر ایران با اشاره به پوشش رسانهای این سوانح پرسیده شده، چرا مسئولان و رسانههای رسمی و اصلی در این مورد تا عصر سهشنبه سکوت کردند؟
عصر ایران نوشت: «آیا مسئولان و رسانههای اصلی نمیدانند با این سکوت و خودداری از اطلاعرسانی بهموقع، عملا افکار عمومی را در یک وضعیت انتظار و تعلیق قرار میدهند؟»
بنا بر این گزارش، معاون امنیتی استاندار سیستان و بلوچستان گفته است که بر اثر شلیک مأموران پاکستان به سمت تجمعکنندگان در ایران یک نفر کشته شده است.
در گزارش پرسیده میشود، چرا مسئولان ایران به دولت پاکستان بابت کشتن شهروندان ایرانی اعتراض نکرده و چرا وزارت خارجه سفیر پاکستان را احضار نکرد؟
اعتراضات چند روز گذشته و تیراندازی به سوی سوختبران در سراوان در شبکههای اجتماعی بازتابی وسیع یافته و کاربران با هشتگهایی مانند “سراوان تنها نیست” و “بلوچستان تنها نیست” همبستگی خود با مردم این خطه را اعلام کردهاند.
این موضوع در رسانههای خارج از کشور و مراکز دفاع از حقوق بشر نیز بازتابی وسیع یافته است. از جمله کانون مدافعان حقوق بشر در نامهای به کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد این خبرها را “هولناک و تکاندهنده” خوانده و در مورد این “کشتار بیرحمانه” ابراز نگرانی کرده است.
در این نامه با اشاره به فقر و بیکاری گسترده در مردم این منطقه این واقعه “یادآور کشتار معترضان آبان ۹۸” خوانده شده و با اعتراض به “اعمال سیاستهای تبعیضآمیز و فقر و محرومیتزای” حکومت از کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل خواسته شده سریعا به این مسئله رسیدگی کند.
همچنین کمپین فعالین بلوچ، امروز ۷ اسفندماه گزارش داد: «در سومین روز از اعتصابات و اعتراضات گسترده مردمی در سراسر استان، گزارشها از قطعی گسترده اینترنت در بلوچستان حکایت دارد.»
فعالان بلوچ اظهار نگرانی کرده اند که با وجود خاموشی اینترنت در بلوچستان و نبود امکان اطلاعرسانی «حمام خون به راه بیفتد.»